Parluamentuvalličendu
Parluamentuvalličendu pietäh joga nelläs vuozi. Valličendas vallitah
200 deputuattua piättämäh meijän yhtehizis azielois. Vuvven 2015
parluamentuvalličendat pietäh pyhänpiän 19.4.2015.
Parluamentan ruavot
Suomen konstitutsien mugah valdu Suomes kuuluu kanzale. Kanzu valliččou
parluamentan piättämäh dielolois.
Parluamentan tärgevin dielo on piästiä ilmah zakonoi, kudamien mugah
yhteiskundu ruadau.
Toine tärgei dielo on piättiä valdivon budžietas. Budžietas miärätäh,
mis valdivo suau dengua da mih dengat käytetäh. Parluamentan ruado sežo
on kaččuo valdivon talohuon hoiduo.
Ken suau andua iänen?
Parluamentuvalličendas suau andua iänen jogahine Suomen kanzalaine,
kudai on täyttänyh 18 vuottu ei myöhembi migu valličendupäivänny
19.4.2015.
Ku sinul ollou oigevus andua iäni parluamentuvalličendas, suat poštači
ilmoituskartin. Se työnnetäh kevätkuul.
Ilmoituskartis on sinun nimi, valličendupäivy da edukädeh iänenannandan
aigu da tiedo, kus voit andua iänen valličendupäivänny.
Ilmoituskartis myös suat luvettelon koin lähäl olijois paikois,
kus voit andua iänen edukädeh da muudu tärgiedy tieduo valličendas.
Kelle voit andua iänen?
Voit andua iänen ristikanzale, kudai on kandiduatannu sinun omas
valličendupiiris.
Suomi on juattu 15 valličendupiirih. Jogahizes valličendupiiris ollah
omat kandiduatat. Sinun valličendupiiri ilmoitetah ilmoituskartis.
Tieduo kandiduatois suat ezimerkikse lehtis, televideenies libo
internetas ozuttehes www.vaalit.fi.
Jogahizel kandiduatal on oma kandiduattunoumer. Sinun valličendupiirin
kandiduatoin noumerat lövvytäh ezimerkikse iänenandopaikoil. Noumerat
tavallizesti nävytäh i kandiduatoin valličendurekluamois.
Valličendupeittozus
Jogahine iče piättäy, tahtougo andua iänen. Jogahine iče piättäy
i sen, kenele tahtou andua iänen. Iänenando-oigevuoh kuuluu
valličendupeittozus. Se tarkoittau, ku sinun ei tarviče kerduo nikelle,
kudamale kandiduatale annat iänen.
Iäni annetah valličendukamorkas, kudamas niken ei näje, kelle
annat iänen.
Konzu voit andua iänen
Parluamentuvalličendas voit andua iänen libo valličendupäivänny
libo sidä enne edukädeh iänenannos.
Iänenando valličendupäivänny
Valličendupäivy on pyhäpäivy 19.4.2015. Valličendupäivänny
iänenandopaikat ollah avvoi 9-20 čuasul. Voit andua iänen vaiku sit
iänenandopaikas, kudai on merkitty sinun ilmoituskartih.
Iänenando edukädeh
Ku et voinne libo tahtone andua iändy valličendupäivänny, voit andua iänen
edukädeh. Edukädeh voit andua iänen mistahto edukädeh iänenandopaikas
Suomes libo ulgomual. Edukädeh iänenando algavuu 8.4.2015 da lopeh
14.4.2015. Kačo edukädeh iänenandopaikan avvoiolenduaijat luvettelos,
kudaman suat ilmoituskartinke, libo internetas ozuttehes www.vaalit.fi
Ken avvuttau?
Valličenduvirguniekat da valličenduavvuttajat autetah da nevvotah
sinuu joga kohtas. Ku tarvinnet abuu iänenannos, voit kyzyö
valličenduavvuttajua abuh iänenandokamorkah. Valličenduavvuttajannu
voi i olla ristikanzu, kudaman olet iče vallinnuh. Valličenduavvuttai
ei sua nikelle sanuo, kelle annoit iänen.
Iänenando kois
Ku ollet vaigiesti niistii libo pitkän aigua voimatoi, voit andua
iänen edukädeh omas kois. Ilmoita sit telefonal libo työnnä ankiettu
kommuunan keskusvalličendukomissiele, ei myöhembi 7.4.2015 16 čuassuu.
Komissien telefonnoumeran lövvät ilmoituskartis. Omahoidaigi voi
ilmoittauduo kodi-iänenandoh. Bol'ničois da laitoksisgi voit andua
iänen edukädeh, ken ollou sie hoijettavannu.
Enne iänenanduo
Ota kerale iänenandoh hengilötovestus, ezimerkikse pasportu,
identitiettukarti, ajoluba libo muu nengoine virralline dokumentu,
kudamas on sinun fotokuva. Iänenandopaikal sinuu vuottau
valličenduvirguniekku. Häi kaččou sinun identitietan hengilötovestukses
da andau iänenandolipun.
Nenga annat iänen valličendupäivänny
1. Mene iänenandokamorkah täyttämäh iänenandolippuu. Kirjuta iänenandolippuh
selgiesti sen kandiduatan noumer, kudamale annat iänen. Ku et
mustane noumerua, eči se luvettelos (kandiduattulistoin kogomus),
kudai on iänenandokamorkan seinäl. Nimidä muudu älä kirjuta
iänenandolippuh.
2. Taivuta iänenandolippu keskel muga, ku niken ei sua nähtä noumerua.
Lippuh on merkitty kohtu, kus se pidäy taivuttua.
3. Mene järilleh valličenduvirguniekalluo. Häi panou lippuh štampan.
4. Lykkiä iänenandolippu valličendu-uurnah.
Iänenando edukädeh
1. Mene iänenandokamorkah täyttämäh iänenandolippuu. Kirjuta iänenandolippuh
selgiesti sen kandiduatan noumer, kudamale annat iänen. Ku et
mustane noumerua, eči se luvettelos, kudaman voit nähtä
iänenandopaikas. Nimidä muudu älä kirjuta iänenandolippuh.
2. Taivuta iänenandolippu keskel muga, ku niken ei sua nähtä noumerua.
Lippuh on merkitty kohtu, kus se pidäy taivuttua.
3. Konzu olet täyttänyh valličendulipun, mene järilleh
valličenduvirguniekalluo. Häi panou lippuh štampan da andau sinule
maksankarvazen valličendukanvertan. Pane lippu kanvertah da
liimua umbeh kanvertu.
4. Sen jälgeh valličenduvirguniekku kyzyy sinuu allekirjuttamah
ankietan. Nenga allekirjuttamal ankietan tovestat, ku olet iče
täyttänyh lipun, virguniekku on pannuh štampan da olet iče
salvannuh sen kanvertah.
5. Lopukse valličenduvirguniekku panou valličendukanvertan da
allekirjutetun ankietan keldazeh työnnändykanvertah, salbuau sen
da työndäy keskusvalličendukomissieh.
Nenga olet andanuh iänen da voit lähtie valličendupaikalpäi.
Brošuuru löydyy internetas ozuttehes www.vaalit.fi
Oigevusministerstvu