Helsingin Sanomis 29.7.2012 oli mieldykiinnittäi kirjutus "Järillehmuuttai kiduiččou etnostressua" kudai monel tabua sellittäy saamelasvähembistön probliemoi. Mainittu järillehmuuttai on 34-vuodehine. Häi jo lapsennu piäzi školah saamenkielizele luokale da sie opastui saamen kielen da pedranhoijon. Vie vähästy enne saamelaslapset pakotettih školih, kudamien yhteseländypertilöis saamekse pagizendu oli kielletty. Ga eibo jiännyh Lappih, lähti ielleh opastumah Walesah, ruadamah Filipinoil, Londonah, ... Helsingis häi vedi City-saamelazii, tuli vallitukse Saamelazien parluamentah da nygöi on muuttamas Rovaniemele Saamen radivon johtajakse. Etnostressu tarkoittau sidä, ku omas mieles ei tarbehekse voi puolistua omua kul'tuurua.
Kirjutuksen mugah kymmenes tuhandes saamelazes 2/3 eläy muijal,Helsinki tuhanden saamelazen ker on suurin saamelaskylä, ga bokas. Saamelazien keskes menöy suuri tora, ken on saamelaine. Pidiägo joukko pienembänny, puhtahembannu, libo suurembannu, mi vois ruveta hävittämäh saamelaskul'tuurua. Toran tagan on ILO 107/169 sobimus, kudaman Suomi on uskaldanuh hyväksyö - sen mugah valdivon (saamelazil otettuloi) mualoi pidäs andua järilleh saamelazile.
Täh liittyy toine zakonalline kyzymys. Suomen konstitutsies saamelazet mainitah alguperäsrahvahannu da ministratgi mainitah ku saamelazet ollah Europan ainavo alguperäine rahvas. Kuibo muga, ollahhäi karjalazet, suomelazet da suomenruoččilazet samua rahvastu, hyö vai vaihtettih kieldy da eloikeinuo. Pidäygo kiinnittyö vahnah eloikeinoh, pedran kazvatukseh, mečästykseh, i m.i. ku konstitutsies mainittas - karjaluahäi ei konstitutsies da zakonois mainita. Minun mieles parembi strategii säilyttiä kieli olis oppie piästä tehnolougien edunenäh, ekolougizesti tiettäväine, da nenga kiännyttiä järilleh kielen hyllännyöt.
Järillehmuuttajan etnostressu
Valvoi: verkomuagari