Douhturi Ajkibie

karjalankielizii kniigoi, lehtii, cdromoi, ...

Valvoi: verkomuagari

BUTTON_POST_REPLY
Sinilind

Re: Douhturi Ajkibie

Viesti Kirjuttai Sinilind »

Kodirandaine-kanualal Martti Penttostu pagizutettih Douhturih Aikibieh nähte (aijas 12:53–17:03), dai Aleksandr Jeremejev lugi erähii palazii kniigaspäi (17:04–32:27).

Jeremejevan ylen čomat luvendat ainos ollah metty korvale. Hänen lugietunnu tekstu tovessah rubieu elämäh. Hyvin i lugi, hos Bubrihan kirjukieli onnuako ei olluhgi hänele ylen tuttavu. (Ga pidäy sanuo, ku täs luvendas Krokodilal on tervehellizembi dijettu: ei syönnyhgi Varvoin vihandua jubkua, a – juablokan! :D)

Toimittajan kyzymykseh ”Mil murdehel kirju on kiätty?” voinnou vastata ”eigo livvikse, eigo vienakse, eigo lyydikse, eigo tverikse, a – karjalakse”. Kui Penttone sanou pagizuttelus, Bubrihan vuvven 1937 kirjukieli oli kompromissu eri murdehien välil. Se on sevoitus, kudaman pohjannu enimyölleh oldih liygi da varzinkarjalan suvimurdehet, sanakse, moizet kui Rebolan, Šuigärven, Korbisellän, Puadenen, Tolmačun murdehet. Bubrihan mieles kirjukielen pohjakse pideli ottua net murdehet, kuduat vähembi sevottih toizien kielien kel (tarkoittajen suomen libo vepsän). Sendäh kirjukieleh ei otettu moizii kielipiirdehii, kuduat ei olla toizis a vaiku vienan libo lyydin murdehis.
Kodirandaine kirjutti: Kummastuttau se, ku kniigua opittih kiändiä karjalakse jo vuonnu 37. Olis hyvä, ku löydys ristikanzu, kudai toimittas tädä kiännösty yhtel murdehel.
Da hyvin i kiännettih. Ga moizen virkehen periä nostah kaksi kyzymysty: 1) mittumalbo murdehel se toimittua, da 2) – mindäh?

Minus 1937 vuvven kiännöksen bohatus on juuri se, ku se ei ole nimidä yhty murrehtu. Se on vaiku karjalua. Se on samah tabah tegokieldy kui Markianovan luajittu liygi, kudamua nygöigi täs viestis opin kirjuttua, a kudamua niken ei pagize roindua myöte niyhtes hierus.

Aikibiedy lugijes rahvas nähtäh omin silmin, ku karjalazil oli yhtehine kieli da mittuine oli sen kielen enzimäine versii. A ku vägeh pidäs toimittua se yhtel murdehel, ga sit paras toinah olis tverikse, kahten syyn periä: tekstu jo valmehekse on lähäl tverin kirjukieldy, da tverin murdehel jullatah kniigua vaiku pikoi vähäine. Ga tiettäväine, Šellin kylän murdehel piäzöy ilmah vie vähembi kniigua – ei nivouse. Samua voibi sanuo enämbi 200 karjalazen hierun dai 30 000 karjalazen ristikanzan ainavoluaduzes pagintavas.

Käyttäjän avatar
mp
Viestit: 2108
Liittyi: 05 08 2008, 19:45

Re: Douhturi Ajkibie

Viesti Kirjuttai mp »

Raadivos onnuako on aiga lujas kahten kielimuvvon poliitiekku da sendäh histouriedugi pidäy kirjuttua sen mugah. Minuu vahnan Aikibien kuvatgi enämbi miellytetäh migu uvvet värikkähät "lapsienkniigukuvat". Kenlienne toi Karjalan Kielen Kodih vuvven 1990 ven'ankielizen Aibolitin. Ga sie Krokodiilu vie syöy Varvoin vihandan jupkan.

Sinilind
Viestit: 33
Liittyi: 23 08 2017, 10:25

Re: Douhturi Ajkibie

Viesti Kirjuttai Sinilind »

Aikibien tundemattoman kiändäjän nimi onnuako on Kando Kaskes. Kargoizdatan valdivollistu seuruajua (iellizen kapituanan ohjuamannu) ei himoitannuh kyzyttäjes ottuakseh 30-luvun kiännöksen oigevuksien šeikuičendah. Kiändäjän identitietan sellitys vikse olis heilegi liijan jygei hommu. Kusbo allata, mittumas arhiivaspäi ečitellä... Yhtelläh Kaskesan ruado on liijan hyvä da histouriellizesti tärgei jiäjäkseh peittoh.

Latinskoi versii viikon on olluh kudakui painanduvalmehennu. Hyvä olis gu kniigu nägis ilmua libo tänä libo tulien vuon, 80 vuottu Bubrihan kirjukielen luajindan libo alguperäzen ilmahpiäständän jälgeh. mp:n skaniiruitus kniigashäi lugou kaksi julguanduvuottu: kanzih painettih yksi vuozi, sydämeh – toine, 1938 da 1937. Menetiijä kudai on oigei.

Toizin sanoin dielo on nengoine, gu pidäs löydiä tarbehekse julgei ilmahpiästäi, kudai ei varuas piästiä kniigu ilmah kiändäjiä tiedämättäh, a yhtelläh kirjuttajan da čomendajan oigevuonomistajien lubienke (niilöi, tiettäväine, pidäs kyzyö). Karjalastuhäi kuhkutetah jälgi jättiä. A kus arran jället, ga sie rohkien luut...

Käyttäjän avatar
mp
Viestit: 2108
Liittyi: 05 08 2008, 19:45

Re: Douhturi Ajkibie

Viesti Kirjuttai mp »

Toinah pidäs vie kerran kyzyö Periodikan mielii julguandudielos, ku nygöi Natalja Sinitskaja on johtajannu. Jälgimäzel kerral Petroskoil kävves kyzyin hänel, uvven virranke, lizenigo vai vähenigo valdu. Häi vastai, ku levo vajattau... Ozutti häi enzimäzes kerrokses tyhjiä tilua da sanoi, ku himoittas täh avata kirjulaukku, olis vai dengua.

Sinilind
Viestit: 33
Liittyi: 23 08 2017, 10:25

Re: Douhturi Ajkibie

Viesti Kirjuttai Sinilind »

Jälgivuvven aigua projektu äijiä ei eistynyh, ga nygöi on olemas ilmahpiästäikandiduattu, kudamua on kyzytty šeikuimah oigevusdieloloi. Toivon, ku hyö ottavutah sih vagavah. Suadaneh julguanduluvan Čukovskoin da Safonovan oigevuksien omistajispäi, ga sit kirju voinnougi piästä ilmah. Hyvä olis ku se stuanivus vie tänä vuon, juuri 80 vuottu alguperäzen julguandas jälles. Elämmö, kačommo...

BUTTON_POST_REPLY