Karjalua skolas?!
Valvoi: verkomuagari
-
Pedrunnybly
Karjalua skolas?!
Suomes jullattavu lehti Karjalainen kirjuttau, gu Itä-Suomen koulu (Suomen päivännouzupuolen skola, perusskola) rubieu opastamah lapsii karjalan (livvin?) kieleh. Skola ruadau Suomes kolmes kohtas, Jovensuus, Lappeenrannas da Imatras, i sie opastetah suomekse da ven'akse. Livgiläine opastai eläy Jovensuus, lehtes kirjutetah. Konzu alletah, ken opastau, mil kluasoil i min verran, ei sanota. Luvekkua täs (suomekse): http://www.karjalainen.fi/fi/uutiset/uu ... -opetuksen
-
mp
- Viestit: 2108
- Liittyi: 05 08 2008, 19:45
Re: Karjalua skolas?!
Opastajas olen kuulluh gu olis Valentina Kiuru, tundougo ken händy?
-
Pedrunnybly
-
mp
- Viestit: 2108
- Liittyi: 05 08 2008, 19:45
Re: Karjalua skolas?!
Ellendän sen, ku suomelazile pidäy lehtikirjutuksis sellittiä, ku suomen kielen karjalan murdehet ollah eri dielo migu karjalan kieli. Da sengi ellendän kui karjalua voi luokitella lyydikse, livvikse da varzinkarjalakse, da varzinkarjalua vienakse, suvikarjalakse da tverikse, da sitgi voi torata ongo ižoru karjalua libo ei. A mindäh pidäy pilkuo da ezittiä jagoloi "tiijollizennu tovennu". Ellendän perustehet, a net luokittelut ei olla yksimielizet kiistämättömät tiijollizet tovet, net ollah kielipoliitiekkuagi da niilöinke voi perustella kielen hävittämisty. Suomeh pajennuzile karjalazile sellitettih, ku hyö ollah suomelazii, kudamat paistah suomen murrehtu, sendäh heijän pidi vaiku opastuo pagizemah puhtahemmin suomie. A konzu karjalazil on kolme, viizi libo kuuzi eri kieldy, sitgi valdivon herru voi nagrua, anna toratah, sidä teriämbi hävitäh.
-
Olói
Re: Karjalua skolas?!
Yhtehine kieli olizi hyvä dielo, da voibi karjalan kielii kehittiä muitegi. Saamelazet ollah hyvänny primieränny, heil ei ole yhty kirjukieldy da omii oigevuksii maltettih suaha
-
mp
- Viestit: 2108
- Liittyi: 05 08 2008, 19:45
Re: Karjalua skolas?!
Kielidielot ei olla mustuvalgiet eigo tulii aigu edukädeh miärätty. Pieni eloksensuvaiččii rahvas voi pienennygi eliä, da suuri eloksehväzynnyh rahvas hävitä. Yhtelläh pieni rahvas maksau kielenpiendäs korgiembua hindua da suau sen piendäs pienembiä hyödyy, sendäh oman kielen myöndy omalegi rahvahale voi olla vaigiedu.
Saamilazet ollah mones kohtas hyvin menestytty. Heijän oigevuot mainitah Suomen konstitutsies, heil on kielizakon, heil oigevus käyttiä omua kieldy suvvos da toizii yhteiskunnallizii oigevuksii. Muanomistus vikse on suuri sellittämätöi tora suomelazien ker. Saamelazil on hyvä "tavarmerki" libo "brändi" kui on movvas sanuo. Kaikinhäi tietäh ku "joulubukki" eläy Lapis pohjasn'avalluo. Ga saamen pagizijoin vähys on probliemu, kuolemanvaravo, gu vähätgi pagizijat jagavutah moneh pikkarazeh kieleh. Kenbo kiändäy antiikan kirjat? Kus on omakieline liägäri? Kus opastut inženierakse omal kielel. Ku oman kielen virrakse jiänöy vaiku etnograafine čomendelu, täydyygo motivatsiedu pidiä kieli?
Karjalazii on enämbi migu saamelazii (*), a vikse jälgimäzien vuozikymmenien ozattomuksien däh eloksenhimo on madalal. "...myö vai hil’l’akkazin istummo da viinua juommo..." kirjutti Sergin Pekko Omas Muas 1995/45. Eigo ni "brändi" ole ihan kirkas. Z.Dubininan kyzymykseh "Ket oldih Väinämöine da Ilmariine?" kotkatjärveläine školniekku vastai "Ven'an vägevät miehet!" (OM 1997/10). Olis vai olluh se yhtehine kirjukieli, libo olis hos ellendetty sen tarbehellizus, vuvven 1996 kielizakon olis hyväksytty KT:n parluamentas da karjalan kielen yhteiskunnalline tilandeh olis nygöi ihan erilaine. A karjalazet viettih eri suundih - ammuttih omah jalgah. Nygöi se kielidielo on vaigiembi migu kaksikymmen vuottu tagaperin - yhtelläh se on kebjiembi migu kahtenkymmenen vuvven peräs da toinah uuzi sugupolvi parembi ellendäy sen merkičyksen. Ei kieli ole ainavo puoli kul'tuuras, voibi paikkazen čomendelugi vediä samah suundah, a kielen ker häviey äijy muudu.
(*) Kielastango? Helsingin Sanomien suomes-ugrilazen čomuskižan uudizen (5.2.2012) faktujuaššiekan mugah saamin pagizijua kaikkiedah olis 35 000 (kai kieliryhmät) a karjalan pagizijua vaiku 30 000. Kenbo tiedäs karjalakse pagizijoin luvun?
Saamilazet ollah mones kohtas hyvin menestytty. Heijän oigevuot mainitah Suomen konstitutsies, heil on kielizakon, heil oigevus käyttiä omua kieldy suvvos da toizii yhteiskunnallizii oigevuksii. Muanomistus vikse on suuri sellittämätöi tora suomelazien ker. Saamelazil on hyvä "tavarmerki" libo "brändi" kui on movvas sanuo. Kaikinhäi tietäh ku "joulubukki" eläy Lapis pohjasn'avalluo. Ga saamen pagizijoin vähys on probliemu, kuolemanvaravo, gu vähätgi pagizijat jagavutah moneh pikkarazeh kieleh. Kenbo kiändäy antiikan kirjat? Kus on omakieline liägäri? Kus opastut inženierakse omal kielel. Ku oman kielen virrakse jiänöy vaiku etnograafine čomendelu, täydyygo motivatsiedu pidiä kieli?
Karjalazii on enämbi migu saamelazii (*), a vikse jälgimäzien vuozikymmenien ozattomuksien däh eloksenhimo on madalal. "...myö vai hil’l’akkazin istummo da viinua juommo..." kirjutti Sergin Pekko Omas Muas 1995/45. Eigo ni "brändi" ole ihan kirkas. Z.Dubininan kyzymykseh "Ket oldih Väinämöine da Ilmariine?" kotkatjärveläine školniekku vastai "Ven'an vägevät miehet!" (OM 1997/10). Olis vai olluh se yhtehine kirjukieli, libo olis hos ellendetty sen tarbehellizus, vuvven 1996 kielizakon olis hyväksytty KT:n parluamentas da karjalan kielen yhteiskunnalline tilandeh olis nygöi ihan erilaine. A karjalazet viettih eri suundih - ammuttih omah jalgah. Nygöi se kielidielo on vaigiembi migu kaksikymmen vuottu tagaperin - yhtelläh se on kebjiembi migu kahtenkymmenen vuvven peräs da toinah uuzi sugupolvi parembi ellendäy sen merkičyksen. Ei kieli ole ainavo puoli kul'tuuras, voibi paikkazen čomendelugi vediä samah suundah, a kielen ker häviey äijy muudu.
(*) Kielastango? Helsingin Sanomien suomes-ugrilazen čomuskižan uudizen (5.2.2012) faktujuaššiekan mugah saamin pagizijua kaikkiedah olis 35 000 (kai kieliryhmät) a karjalan pagizijua vaiku 30 000. Kenbo tiedäs karjalakse pagizijoin luvun?