Refleksiiviverbit karjalan kieles

Tiä šeikuijah karjalan kielen kielikyzymyksii: kielioppii, sanastuo i m.i.

Valvoi: verkomuagari

BUTTON_POST_REPLY
Yougi
Viestit: 35
Liittyi: 30 01 2019, 09:38

Refleksiiviverbit karjalan kieles

Viesti Kirjuttai Yougi »

Karjalan kieles on äijy formuja ( muotoja ) verbilöi keskel, kumbahil on "refleksiivia ominaisuuksia",
eli verbin objektu = verbin subjektu.
Niidy on minimum nel'l'i
- ua/uo vaihdelu loppuvuittis: azettua - azettuo; mutta ei kaikki -uo verbeja on refleksiivisia
- -kseh loppu. Bučkata Bučkahtuakseh. Erähät uč'onoit ( tiedemiehet ) jaetah tämän lopun -kse lopukse ga -h lopukse, merkičys on sama. otakse-ottah, pezekse-pezeh
- sellaizet formut kui ottuačie, kuččuačie ga muga ielleh. Iče nikonzu olen kuuluh niidy, mutta vanhois kirjois voi vastata.
- "viralline" ennevoinuizes karjalan kieli säilytti vain yhden muodon - -udua/ydyä : avauduo, keräydyö ga toizet yhtenjytyizet. Kaikki toizet refleksiivit Bubrihin kirjas on kieletty.

Nengon rikkahuksen välil rodivuih pari kyzymyksii
- miksi niin äijy? Mibo meil on grammatikas? Siisti refleksiivi, retsiprok, impersonal, medial? Mibo vie?
- Koska naaburikielis ( vepsän ga suuomen ) sellaizie fokusoidu ( temppuja ) ei ole, tämä dielo ei ole ylen vanha - viizi vuozisadua, tai tämän luvun lähel.
Miksi karjalaizil keskiajas jiävikses sellaine syvä suvaičendu refleksiiviverbien luo?

Sinilind
Viestit: 33
Liittyi: 23 08 2017, 10:25

Re: Refleksiiviverbit karjalan kieles

Viesti Kirjuttai Sinilind »

Terveh!
Yougi kirjutti:
01 05 2019, 22:33
- sellaizet formut kui ottuačie, kuččuačie ga muga ielleh. Iče nikonzu olen kuuluh niidy, mutta vanhois kirjois voi vastata.
Net ollah erähien varzinaskarjalan suvimurdehien refleksiivuformat. Ezimerkikse tverinkarjalan murdehis da kirjukieles nämmä -če-muvvot ollah.
Yougi kirjutti:
01 05 2019, 22:33
- "viralline" ennevoinuizes karjalan kieli säilytti vain yhden muodon - -udua/ydyä : avauduo, keräydyö ga toizet yhtenjytyizet. Kaikki toizet refleksiivit Bubrihin kirjas on kieletty.
Bubrih kirjutti omassah vuvven 1937 kieliopis, ku kirjukieles on vie yksikön 3. persounas preezensu pezekse ~ pezeh dai imperfektu pezih. Ga ennevoinalline kirjukielihäi muutui äijän kerdua. Tverinkarjalazien prižmindän periä kirjukieleh ližättih vuvvennu 1938 tveriläine refleksiivu (peziečie – peziečen – ...). Vuvvennu 1939 luajittih vie uuzi kirjukieli (Anisimovan kielioppi), kudamah otettih livvin kogo refleksiivuparadigmu (pestäkseh – pezemmös – ...).
Yougi kirjutti:
01 05 2019, 22:33
- Koska naaburikielis ( vepsän ga suuomen ) sellaizie fokusoidu ( temppuja ) ei ole, tämä dielo ei ole ylen vanha - viizi vuozisadua, tai tämän luvun lähel.
Kuspäi nengomua kuulit-luvit? Eihäi karjalazet olla täs dielos omaluaduzet :) Refleksiivuformat ollah olemas äijis baltiekkumerensuomelazis kielis, vähimyölleh karjalas, vepsäs, ižoras, vatjas dai suomen päivännouzumurdehis; kai estounien suvimurdehisgi näit midägi refleksiivoin jiändehii. Ezimerkikse vepsän Ladvan murdehes refleksiivuparadigmu menöy yksikön imperfektas pezimoi – pezitoi – pezihe, kudaman yhtevys liygiläzih muodoloih pezimmös, pezittös, pezih(es) on ihan selgei.

Yougi
Viestit: 35
Liittyi: 30 01 2019, 09:38

Re: Refleksiiviverbit karjalan kieles

Viesti Kirjuttai Yougi »

Me, suomelaizet, tejjän heimorahvas, tejjän velljet, voittelemmokseh parahal aigoa vastah meän moah kannustunnuol vihaniekal
Sanat on lainattu voinun aigan listovkaspäi, kiändäjänä, kuibo minä tiedän, oli Edvard Ahtia, karjalan kielen issledovatel´ ( tutkija ). Miksi täs on pol´zuičemmokseh refleksiiviverbi "voitelemmokseh", eli suomeksi "voittaudumme"? Kogonaine frazan merkičys on "pobedimme, suamme voiton" vihaniekal. Mutta "voittellemmokseh" liene merkiččou "pobedimme iččie" tai midä liene samanjytyistä.

BUTTON_POST_REPLY