Kyzymys: ulgomualasperäzet sanat

[mp]

Ulgomualasperäzien sanoin oigiehkirjutukses ven'an kieldy ellendämättömien Suomen karjalazien on vaigei ellendiä Ven'an karjalazien kirjutustabua. Vallankumovuksen jälgeh karjalazil ičel ei olluh lubua tuvva sanua ulgomuankielispäi, kai pidi ottua ven'an kielespäi. Ven'an kieleh ottajes sanat pidi translitteroija. Ven'an kielespäi karjalah translitteroijes sana eibo muuttunuh alguperäzeh muodoh a loittoni ielleh. Puaksuh h on ven'an kauti muuttunuh g:ksi. Iče moizet sanat kirjuttazin h:nke. Ezimerkikse germuanielaine nimi Fichtenholz ven'an kauti muuttuu muodoh Fikhtengolts da suomelaine nimi Pöyhönen muuttuu muodoh Pevgonen, Hyppözen pasportas lugou Khieuppenen. Mannerheimua Omas Muasgi kirjutetah Mannergeim. Omatgi igähizet paikannimet muututah ven'an vaikutukses: Tuukses roih Tuksa.

Kuibo rubiemmo kirjuttamah?

Paikannimilöi:
Stokgolm/Stokholm, Gollandii/Hollandii, Tuuksi/Tuksa Uhtua/Kalevala, Kinnermägi/Kinerma, Vienan meri/Valgei meri

Nimilöi:
Mannerheim/Mannergeim, Hitler/Gitler

h-llizet laihinsanat:
humanizmu/gumanizmu, urhoi/geroi, hidrolougii/gidrolougii, kirjanpidäi/buhgalter,

Kazviloin da elättilöin nimilöis on ainos olluh paikallistuvaihteluu (ezim. hukanmarjat da varoinmarjat). Erähile elättilöile on sudre ruvettu käyttämäh ulgomualastu nimie, hos omagi olis. Kuibo nämmä:
hiähky/norku,hor'ku, valas/kita, hylleh/tuleni, elefantu/slona, kameli/verbl'uudu, abin/oblezjan

Erähis sanois toizehgi suundah. Minun mieles karjalah ei pidäs ottua suomen kielepäi sanua Itämeri ku sehäi on päivänlaskuspäi. Parembi olis käyttiä Baltiekkumerdy.

Mindäh senti pidäy iändiä frantsiekse? sentimetru/santimetru

Mittuzii kummallizii sanoi on tulluh vastah? Kui kirjuttua?

[Gagarin]

Mie olen erähäčči duumaičennuh mindäh nygöin tuagieh "što" -sanua käytetäh kirjutetus tekstas.
Nečehäi i ven'an sana on. En t'ie ollahgo muga i rajakarjalaspäi sanottu, a miun baba da muamo vai "jotta"- sanua
käytettih. Kembä t'iedännöy?

[mp]

En tiijä ollougo kentahto kielitiedoilii tutkinuh että/jotta/što sanoin histouriedu da käyttyö suomen da karjalan kieles. Iče olen duumainnuh, ku kirjattomal rahvahal ei ole olluh tavannu käyttiä pitkii sellitys- libo piättelyčieppilöil. Sit ken tarvičči, otti ven'aspäi "što" sanan. Anisimov nägöjäh enimyölleh käyttäy ven'alazii konjunktoi "što", "to" i m.i.. Markianovan kieliopis tavoitehkonjunktannu nevvotah käyttämäh "ku" da sellityskonjunktannu "sto" http://opastajat.net/opastus/grammar/le ... ku130.html. Ičegi olen ečitellyh sanua että/što sanoin virgah - "ku" sanal on äijy muudugi ruaduo. SUS-sanakirju ei mainiče "että" sanua, a "jotta" sanas mainiččou, ku sidä on käytetty Suistamol, Suojärvel da Vienas. Ga liygiliäzet vikse ollah oldu etättömät da jotattomat?

[Gagarin]

Tožie pagizet! Miun muamon pereh eli Suojärven Moisseinvuaras i nečehäi ei olluh livviläni kylä.
A kieli, kudaman i iče opassuin, ei jo taki ylen loitol livvis ole. Što-sanua vai ei sanottu.

[mp]

Jogapäiväine sana on euro/jeuro, Europpu/Jeuroppu. Enimis europpalazis kielis, ezim. sluavilazes čehis, sana algau e:l, hos i anglielazet iännetäh j-alguzennu. Kuni ei ole kaikkien karjalazien kesken toizin sovittu da ei ole ruvettu školas toizin opastamah, Suomen karjalazet voizimmogo kirjuttua euro da Europpu (libo a-karjalazet Europpa)?

[Olói]

sovimmo nenga!

[mp]

Kyzymys ei ole vaiku algu-j. Huomain ku Omas Muas kirjutetah Jevrouppu, ven'an mugah. Eihäi vahnois karjalazis sanois olluh niyhty KevK muodostu sanua, a KeuK sanoi on, ezim. leugu, reunu, eule...? Ven'ua pagizemattomale karjalazele Jevrouppu tunduu vaigiembale sanuo migu Europpu.

[Maria]

Lienöygo avto/auto samua joukkuo

[mp]

Ihan muga, emmöhäi sano avttua libo ravda. Ven'asgi v enne kumieda konsonantua iännetäh f.

[mp]

Omas Muas 2012/14 hämmästytti, ku mones kirjutukses Lönnrotan nimie kirjutettih L'onnrot? Ruvetannehgo sežo kirjuttamah V'ain'am'oine da Lemmink'aine.

Kiistämättäh Karjalan Tazavallas on äijiä enämbi da parembua karjalakse pagizijua migu Suomes, a heilgi on omas niistevykset, kudamis Suomen karjalazet voidas avvuttua. Suomelazeh kul'tuurah on kuulunuh kunnivoija alguperäkieldy, libo mugavuttua vaigiet da puaksuh käytetyt sanat omah iändämizeh da oigiehkirjutukseh. Ven'an karjalazil "rauduzuavesin" aigah ei olluh lubua tuvva muah ni sanoi, netgi pidi suaha Moskovan kauti. A Ven'an iändehet da kirjaimikko ollah erilazet - ei ole ezivokaliloi ä, ö, y, ei ole diftongoi (libo ongo?), h on erilaine, ... Sendäh ven'an kauti Lönnrot muuttuu L'onnrotakse, Mannerheim muuttuu Mannergeimakse da auto roih avtokse. Karjalashäi on auttua, laudu, raudu i m.i. sanoi ga ongo ni yhty -avt- sanua?

Suomen karjalazile toinah sežo olis kebjiembi luadie uuzii abstraktizii käzittehii, sendäh ku hyö ollah sih harjavuttu suomen kielen ker, da nämil kielil on yhtehine alguperä. En sano, ku pidäs ottua sanua suomespäi, a suomespäi sua vihjehii, suau luadie parembi migu suomes. Karjalan kielele on mollembil puolil rajua tarittu (ku moizen kielen olemasolendua vouse tunnustetanneh) etnogruafizen kielen roul'ua, kudamah nygöaigazet käzittehet ei kuuluta. Ga niittäh kielel ei ole käyttyö meijän aijas da se häviey.