Vähembistökieli da Jeuropajozet

[rila]

Kaččoigo ken teis suovattan TV:n Jeuroviidien pajokilbailuu? Net ei äijäl olla kiinnitetty minun mieldy, a tänävuon oli keral kaksi hyviä pajuo da pajattajua. Suomen Paradise Oskar oli iče luadinuh pajon, da pajos oli vie hyvä syväindö, ei tyhjiä hölönpölyy. Žiäli ku ei suavutustu tavoittanuh.

Se, mikse nämis kirjutan, on toine jeuropajokilbailus ezitetty erinomaine pajo. Frantsie työndi kilbailuh pajon kuduan pajattai komiel iänel ezitti korsan kielel (suom. korsikan). Korsu on karjalan jytyi varaittavas tilas olija vähembistökieli, kudai on lähembänny italiin da latinan kieldy ku frantsiedu. Frantsiel on pitkäh olluh "yksi valdivo, yksi kieli" -printsippu, toizin sanojen frantsie on opastuksen da hallindon kieli. Vuvvennu 1951 Frantsies annettih kielizakon, da sen tarkoitus oli parandua alovehellisten vähembistökielien stuatussua. Kuuzi kieldy sai stuatusan, a kummua vai oli, korsan kieli jätettih zakonan ulgopuolele. Dielo korjavui vaste vuvvennu 1974. Ozittain samoi syylöi kielen varaittavah tilah löydyy kumbazengi, karjalan da korsan, kohtas. Virguniekat piettih pitkähes kieldy murdehennu. Vähembistökielen käyttyö rajoitettih koin piirih, ei maltettu oigiehkirjutustu eigo kielioppii. Oma kieli jäi paginkielekse, da niidy on mollembis (!) kielis kolmie eriluadustu. Ku valdukieline meedii leviey kodiloih, paginkieligi vähä vähäl muuttuu.
Korsanpagizijoil on lizäkse olluh radikal'noloi alovehellizii tapahtuksii heijän omah histourieh liittyjen. A se on jo toine dielo.

[mp]

Vähäzen kuundelin radivos. Andazin lizäčökkehii omas kieles. Yksi-valdivo-yksi-kieli mužikat valdivoloin johtajinnu meidy kazvatetah Pavlovan koirikse kirguamah "terroristu" konzu kuulemmo sanan "basku" libo "čečenu". Europajo pruazniekas kebieh tabah vois murdua mostu pahua assosiatsiedu - anna nägyy rahvahien kirjavus. Konzu Suomi libo Ven'a työndäy kizah karjalankielizen pajon? Libo saamelazen libo čečeniiläzen?

[rila]

Minul olis ehtottavakse hyvä kandiduattu karjalan kielel pajattamah jeuropajokilbailuh: Kristiina Olanto. Piätenčän ehtän olin tiä Helsingis Kristiina Olannon Juuril-pajokontsertas da se oli ylen vaikuttai.Tuttavat karjalazet rahvahanpajot oldih sovitetut monipuolizekse etno(džaz)muuzikakse. Nämis pajolois laulai ozutti kui hyvä pajattai maltau improviziiruija notkiesti vahnoi kanzansävelmii. Kristiina Olannol on lumuojua lavahehkuu, mi on tarbehekse suuril da pienilgi estruadiloil.
Ven'an Karjalaspäi kilbailuh vie Santtu Karhu, da ku Suomes lähtis Kristiina Olanto, sit saamelasmuuzikkua voidas tuvva sinne kilbailuh hos Norvegiespäi.
Mieldykiinnittäjii saamelasmuuzikkuloigi löydyy Suomes, ezim. Wimme da Angelin tyttölöis pajattanuh Ulla Pirttijärvi.