Khanan metodu - pädisgo Karjalah?

[mp]

Prostikkua, nämmä linkat ollah anglienkielizet:
http://www.ted.com/talks/salman_khan_le ... ation.html
http://www.khanacademy.org/
Enzimäzes mužikku (Salman Khan) sellittäy opastusmetodua, toizes linkas löydyy urokkoloi, kaikkiedah nenga 2000.

Hänen metodas opastus kiännetäh muurinpäin - urokkoloi kačotah kois youtobes libo muite - voi kaččuo monehgi kerdah, harjoituksii ruatah školas yhtes toizien ker, voi olla riputandupaččahan jyttymäl ohjelmal. Opastujat voijah yhtesgi ruadua.

Opastusvideot, ozutahes, ollah aiga yksinkerdazet: opastajan pagin da mielulaudu. Toinah ei olis liijan jygei luadie. Minun mieles nygözes tiedokonehavvutetus opastandas on se probliemu, ku ruadovehkehet da ohjelmat ollah kallehet, urokan luajindu on hirvei ruado, da terväh kai pidäy ruadua uvvessah: tuottavus on huono.

Karjalan kielele täs vois olla hyödyy:

• prestiižu - karjalazet dorogan ozuttajinnu
• karjalankielisty opastustu - virrallizes opastussistiemas terväh ei voi äijiä vuottua
• toinah vois suaha toimimah vähilgi resursoil. Kel ei ole tiedokonehtu kois, vois kaččuo urokat školas.

Kyzymyksii:

• voibigo videon luajindu olla tarbehekse kebjiedy?
• täydyygo riputandupačas/kielioppikoneh harjoituksih vai pidäygo olla muudugi?
• kenbo luadii opastusvideot?
• äijängo mustotilua pidäy - se toinah ei olis probliemu ku video hyvin kučistettas da dvd libo blueray disku olis mustovehkehenny? Ku internettu putilleh ei ruadane, toinah voisgi levittiä diskači.

[Maria]

Yksi probliemu moizes metoudas on se, ku opastui ei voi urokkua kaččojes kyzyö nikel, ku ei midätah ellendäne. Ga yhtelläh vois olla hyvä moine sistiemu, opastunduvideot da sit niilöih näh harjoitukset yhtes ruattavakse (ku ollou kenenke ruadua). Moine videoloin vuoh opastundu olis hyvä ku karjalankielizet ollah ken kusgi, vois karjalankielel opastuo kustah. Da ku ei pidäs kallistu ruadovehkehty da muudu urokoin luajindah, kameran da mielulavvanke jo hos midä suas, libo ei välttämättäh mielulauduagi pie, ku ollou moine aihe kudamua voi ilmai sidägi ozuttua. Da hos ollougi školas i "perindöllizii" urokkoi, sitgi hos silloi-toiči ollus hyövykse moizen metoudan vuoh opastundu. Erähile hyvin pädöy yksi metoudu, erähile toine. (Onnuako kirjutin midätah tolkuttomua, täs ravieh opin midätah kirjuttua, ku pikkarazet terväh havačutah.. Onnuako parembi ollus kirjuttua konzu enämbi on aigua... )

[mp]

Pädeviä kaksijalgastu opastajua tiettäväine maksau käyttiä joga kohtas kus se vai löydyy. Resursan tarbehes čotaičin nenga: 300 kb/s video jo on ihan lugiettavua, sendäh cdromale syndyy seiččie čuassuu, dvd:le nedälin opastukset, reppuh kai školaopastus. Sit vai kursua luadimah. Yksi nevvou kui keittiä hernehrokku, toine kui luadie katišku, kolmas opastau kui menöy automuattine teoreeman tovestamine rezolutsiiprintsipan vuoh. Kui kommunistat opastettih: jogahizele tarbehen mugah, jogahizelpäi malton mugah. Da kui kirjutettih "Ruamma urhakaldi" kirjas: "Mužikkua opastua on kui kondiedu čiepis laskie." Alguristittyzet piettih prihodua luolis da meččymökkilöis. Ajatolla Homeini kuadoi šahan vallan c-kasiettoloil. Kahten suan vuvven peräs toinah Moskovan tsuari kiändyy karjalazekse.

[Maria]

Kameruahäi on, aku olis kamerua moizil kudamat maltettas opastua da sellittiä. Ga en tiijä pidäsgo minun konzutah mittuinetah video luadie, sit ei niken duumaiččis ku ei häi voi ruveta videjuo luadimah, ei häi malta sanella dieloloi, ku moinengi luadiu kudai ei putilleh malta, ollushäi madalembi kynnys luajindah Minun onnuako pidäs panna kameru piäle da peittiä se kunnetah čuppuh, sit unohtua ku se on piäl, midätah muudu ruadua da sit ruveta sanelemah sidä opastettavua, sit jällespäi leikata iäreh midä videoh ei pie. Ku kerras kameran piäle panduu sidä onnuako vai änkyttäy eigo malta luonnollizesti olla kameran ies.

Se olis hyvä ku vois videokameranke ajella kustah, kyzellä karjalan maltajii kamerale opastamah mittuinetah dielo.

[mp]

Iče duumaičen nenga, ku ekruanal ei tarviččis rožua ozutella, a iäni kuuluu da nägymätöi käzi kirjuttau libo piirdäy ekruanale. Tiettäväine rippuu opastettavas dielos. Erähičči voisgi olla elokuvua da fotokuvua da piirrostugi voi ozuttua, ga ozannu urokan kerdomustu. Yhtälyö reššijes roža äijiä ei avvuta. Minul videokamerua ei ole, a olen duumainnuh mittustutahto ekruanalepiirdovehkehty.

[Maria]

Minul enämbi mieleh juohtuttih moizet dielot kudamii ei voi vaiku nägymättömän käinke ozuttua, ga tiettäväine yhtälön reššindäs da muus pädöy ekruanalepiirdovehkeh (libo mielulaudu ku mostu vehketty ei olle).

[mp]

Mindäh?

Karjalaine kieli ja kul'tuuru ei säilytä vaiku kezäpruazniekkoi pidämäl. Eigo yksin karjalan kielen urokoil sendäh ku elaigu ei ole kieleh niškoi, a kieli on elaigah niškoi. Kielen pidämizekse joga dieloh pidäy opastuo karjalakse. Valdivo, tiijämmöhäi, on keyhy, ei ole jengua karjalankielizeh opastukseh. Virguniekoil on kiireh eigo hyö ni tietä moizen kielen olemasolendua. A karjalazel rahvahal on jengua, aigua da neruo.


Midä?

Khan Akadeemien ideju minuu miellyttäy sendäh, ku minuu miellytetäh yksinkerdazet dielot. Ku brihaččuine pihal maltau kaččuo youtube videoloi, midähbo ei maltas kaččuo matemaatiekan urokkoi yhtenjyttyöh. Urokan voi kaččuo uvvessah i uvvessah. Koneh voi tarkastua harjoituksen, a niidy kaččojes voi toizis opastujis da opastajas olla abuu.

Khanan Akadeemies urokat ollah lyhyöt, toinah kymmene minuuttua, selgei iäni, vga rezolutsiigi (640x480) pädöy, tiijoston kogo 20 MB. 500 Kb/s juamanlevevyöl voi kaččuo verkoci, ga ilmai verkuogi diskalpäi. Cdromale sua syndymäh kogonazen päivän urokat, dvd diskale kogonazen nedälin urokat, da bluray diskale kogonazen vuvven urokat

Urokat voi luadie videokameralgi, a Khan buite luadiu net piirdolavval. Omua rožua häi ei ozuta, a nägymätöi käzi kirjuttau/piirdäy urokkua edehpäi.

Olen iče ainos olluh sidä mieldy, ku mielulaudu oli parembi opastusvehkeh migu Power Point. Mielulaudumetodas opastuttavu dielo rodivuu mielulavvale, mugai piäh. Power Pointan ker kai muailman detaljat kuatah kerral nägyvih, joga sana eri väril, huškajien azieh kuulumattomien kuvien ker.


Kui?

Normualine välineh Khanan tabazeh ruadoh olis piirdolaudu piirdimen ker, moine ku ezim. Wacom Bamboo. Moizien hinnat alletah suas euros. Käzi kirjuttau lavval, silmy kaččou ekruanua, suu pagizou mikrofonah. Minule himoittas ostua moine matkutelefonan da laudutiedokonehen äbäreh, kudaman ekruanu on aiga suuri da sih voi piirdiä piirdimen ker. Rezolutsii 1280x800 - sama kui minun matkuprojektoras.

Kursua vois luadie kaksivuohehizes sadavuodehizile, eziškolas yliopistoh, ruadoh da himoruadoh liittyjen. Iče voizin ottua enzimäzikse ezimerkilöikse matemaatiekas toizen astien yhtälön reššindän da astronoumies äijypäivän päivymiärän laskendan. Erähien nedälilöin peräs.

[Olói]

Ylen hyvä ideiju! Kuibo olizi hyvä zavodie? Midä resursoi pidäy olla?

[mp]

Omis ruadorutiinois kirjutan kuni sissah piäzen. Ku luadinet kursan šipainiekan pastamizes, sih vikse pidäy tavalline videokameru, ga aihehluvettelo kuitahto pidäy kirjuttua da ozuttua. Kino-ohjuajan neruogi vähäzen pidäy, kaččuo kui Fellini da Buñuel fil'mua luajittih.

[Olói]

Šipainiekat voimmo pastua, ongo sinul videokamerua? Ongo meijän forumal karjalastau Steven Spielbergiä?