"Suuri ruado karjalan rahvahien hyväkse"

Tänne paginat kuduat ei synnytä piälolijoih forumoih

Valvoi: verkomuagari

BUTTON_POST_REPLY
Käyttäjän avatar
mp
Viestit: 2108
Liittyi: 05 08 2008, 19:45

"Suuri ruado karjalan rahvahien hyväkse"

Viesti Kirjuttai mp »

"Suuri ruado karjalan rahvahien hyväkse"

Nengoine rubriekku rodih, konzu Oman Muan toimittai Ol'ga Melentjeva pagizutti lehten 2016/44 noumeras Rahvahallizen poliitiekan ministrua Andrei Maninua. Pagizuttelun teemat oldih suuret da silmin nägeviä Manin oppi tarkah azetella omat sanat, ku ei suututtas paikallistu rahvastu eigo Moskovan herroi.

Nengomat kohtat pagizuttelus kiinitettih minun huomivuo:
  • Säilyttiä da lujendua sobuu rahvahien välillä
  • Täyttiä kanzoin etnokul'tuurallizet tarbehet
  • Karjalas eläy 130 kanzallizuon edustajua
  • Säilyttiä kandukanzat, niijen kieli da kul'tuuru
  • Karjalan kielen stuatussukyzymys on kompleksikyzymys
  • valdivollizen kielen stuatusan probliemat:
    • konstitutsien referendum
    • latinalaine kirjaimikko
    • mi murreh ottua valdivollizen kielen pohjakse
Šeikuičen nämii kohtu kohtal.

Rahvahienvälisty torua niken ei toivo, a kirevytty pinnan al on. Koval vallal rahvahii voi pidiä kuris, a peitetty konfliktu voi konzutah nosta nägyvih, kui Kondupohjas 2006. Karjalazet ollah rauhallizet da alistui rahvas eigo heijän vägivaldastu nouzuu tarviče varata. Kirevys ongi yhtel puolel kandurahvahien da slaavilazien "vahnoin" muahmuuttajien, da suvespäi tulluzien rahvahien välil. Nevvostoliiton aigah luajittih uuttu nevvostoristikanzua, ga eibo net 130 kanzua muga terväh sulettu homogeenizekse ven'ua pagizijakse rahvahakse.

Ministru "itköy" kandurahvahien syngiedy demogruafistu kehitysty, a sehäi on kanzallizuspoliitiekan suurien tavoittehien mugastu, Moskovahpäi nengomua tulostu voi kehuo. Ku tavoittehennu on "täyttiä kanzoin etnokul'tuurallizet tarbehet", sit ei tavoitella nengozii kandurahvahien kielellizii oigevuksii kui Europan Nevvoston vähembistö- da alovehellizien kielien peruskirjas on miäriteldy. Etnokul'tuuru ei säilytä eigo vie edehpäi kandurahvahan kieldy da kul'tuurua, se on vaiku kulissua, surman kebjendämisty.

Vuonnu 2016 uvvessah Karjalas oli movvas karjalan kielen stuatussukyzymys, segi oli pagizuttelun teemannu. Tädä sanua nygöi käytetäh äijän da hämärästi. Onhäi kuolluon kielen stuatussugi stuatussu. Mainittu peruskirju hyvin sellittäy, mittustu kielen stuatussua valdivoloin pidäs tavoitella. Sen rinnal rahvahan pidäy akkiloija omua kieldy da kohottua oman rahvahan prestiižua.

Ministru sellittäy, mittustu probliemua karjan kielen nostandas valdivollizekse kielekse on. Jälgimäzel kerral vuozinnu 1996-2004, konzu sidä opittih ruadua, parluamentu pani sen ehtokse referenduman. Onnuako ajatuksennu oli varmistua ku sidä uvvessah ei ezitettäs. Putin andoi zakonan, ku virrallizii kielii pidäy kirjuttua kirillizel kirjaimikol. Voi kyzyö, mittuinebo kielitiedoilii häi on, ga onnuako häi ongi kielipoliitikko: rahvahat Ven'an vallan al älgäh pidäkkäh toizii kielii ven'an rinnal, pidäy olla homogeenine ven'ankieline Ven'an rahvas. Kolmas kompleksu Maninan mugah on, "mi murreh ottua valdivollizen kielen pohjakse". Ku valdivolline kieli pidänöy nenga luadie, se tovengi on kompleksu - kuni vie on kaksi karjalastu, ei roi yksimielizytty. Kirjukieli ainos on luajittu kieli.

Edituittu 22.12.2016

BUTTON_POST_REPLY