"Rahvas, kudamal on oma starin, eläy"

[mp]

Suomelazes Kanava -lehtes 2013/8 oli Sofi Oksazen kirjutus "Rahvas ilmai omua starinua on varavonalaine". Syyn kirjutukseh häi sai omis matkois Islandieh da Oksituanieh (Suvi-Frantsies). Islandiihäi on pikkaraine mua, kudamas on vaiku 320 000 eläjiä. Yhtelläh kaikin tietäh ku on moine mua, heil oma kieli da elävy kirjallizus. Oksituanii oli ezmäine rahvahan latinalazis kul'tuurois kudai kehitti omua kul'tuurua da kirjallizuttu jo 1100-luvul. Nygöigi puolen miljounua pagizou okstiuanua muamankielenny da kaksi miljounua ellendäy. Yhtelläh heijäl kul'tuuru on kui kalman pardahal. Heil on vaigei ellendiä, kui moizis pikkarazis mualois kui Estounii libo Suomi kul'tuuru voi eliä. Frantsien suures revol'utsies piätettih, ku Frantsien kirjukieli on frantsii eigo sen rinnal tirpetä toizii kielii. Moinehäi oli tilandeh Estouniesgi sen jälgeh ku Ven'a heidy "vällendi", estounien kielen olis pidänyh hävitä. Sofi Oksanen sanou, ku estounien kielen pellasti kirjupualičču. Muah työnnettih kirjattomien ven'alazien massoi, a kandurahvahal oli turvannu kirjupualičču, kudamas sai lugie oman starinan. Tiettäväine, ku okkupatsii olis jatkunuh hätkembäh, heile olis ruvennuh käymäh kui oktsituanoile. Suomen oza oli ei jiähä liijan hätkekse Ven'an al. Islandii on pozitiivine ezimerki. Heijän starin, saga, on tundiettu kogo muailmas, se kandau heijän kieldy da kul'tuurua.